КРда электр энергиясына тарифтердин көтөрүлүшү энергетика тармагынын абалына эч кандай деле таасир эткен жок – эксперт
Энергетика боюнча эксперт Расул Умбеталиев Economist.kg басылмасына курган маегинде электр энергиясына болгон тарифтердин көтөрүлүшү анчалык деле жыйынтык бербегенин айтты.
Эксперт акыркы жылдары өкмөт электр энергиясына болгон тарифти көтөрүүгө өзгөчө көңүл буруп жатканын белгиледи. Бул кирешени көбөйтүү үчүн жасалууда. Быйылкы жылы да электр энергиясынын өздүк наркы калк үчүн да кымбаттады.
"Бирок бул сезилерлик натыйжа бербейт, анткени электр энергиясынын тарифтеринин көтөрүлүшү менен энергетика тармагындагы коррупциянын деңгээли өсүүдө. Кыргызстандын энергетика тармагы өзүн-өзү актай алышы үчүн тарифтерди гана көтөрүп койбой, көйгөйлөрдү комплекстүү чечүү зарыл", — деди ал.
Умбеталиев ошондой эле республиканын энергетикалык ишканаларынын бир ири ишканага – Кыргызстандын улуттук электр тармактар ишканасына бириккенин белгилеп, бул компаниялардын өзүн-өзү актоо көйгөйлөрүн курчутканын айтат.
"Кирешеси бар төрт компания ири чыгымга учураган компанияга бириктирилип калган. Натыйжада, алардын баары иш жүзүндө рентабелдүү эмес болуп калды. Электр энергиясына тарифтер көтөрүлгөндөн кийин дагы эле ишкана чыгашага учураган. Тарифтердин көтөрүлүшү өзүн-өзү камсыздоого өзгөчө таасирин тийгизген жок", — дейт ал.
Эксперттин айтымында, "чоң уурулук" байкалган мамлекеттик сатып алуулардагы ачык-айкындуулук маселелерин чечүү зарыл. Энергетика тармагы мамлекеттик башкарууда болуш керекпи, ал да каралышы керек.
"Кыргызстанда бул тармакты туура эмес башкаруу түзүлдү. Компаниялар министрлер кабинетинин Отун-энергетика комплекси боюнча департаментинин, Энергетика министрлигинин жана Улуттук энергетикалык холдингдин көзөмөлүндө турат. Бул натыйжа бербейт", — деп түшүндүрдү ал.
Эксперттин айтымында, Кыргызстанда акыркы төрт-беш жылда электр энергиясын өндүрүү азайып баратат. Буга чейин 2017-2018-жылдары саатына 15 млрд кВттан ашык электр энергиясы өндүрүлүп келсе, азыр саатына 13.8 млрд кВт гана өндүрүлөт.
"Ушуга байланыштуу энергетика тармагында иштегендердин санын кыскартуу керек болчу. Бирок андай болбой жатат. Албетте, ушундан улам эмгек акыга, Социалдык фондго жана киреше салыгын төлөөгө ашыкча чыгым болуп жатат. Ишканалар каражаттарды мыйзамга ылайык эмес, башка максаттарга пайдаланып жатышат», — деп сөзүн жыйынтыктады Умбеталиев.