Ишкерлер ЖМК жана бейөкмөт уюмдар жөнүндөгү мыйзам долбоорлоруна кооптонушууда — ЭИК
Эл аралык ишкерлер кеңешинин жетекчиси Аскар Сыдыков ЖМК жана бейөкмөт уюмдар боюнча өкмөт тарабынан иштелип чыккан мыйзам долбоорлоруна карата Кыргызстандын бизнес чөйрөсүнүн пикирин билдирди. Өлкөнүн ишкерлери да чуулгандуу документтердин кабыл алынышынын терс кесепеттеринен коркуп жатышканын ЭИК маалымдады.
Сыдыков бизнес-коомчулуктун атынан талкууланып жаткан бейөкмөт уюмдар жана ЖМК тууралуу эки мыйзам долбоору тең – жарандык коом менен масс-медиага эле эмес, жалпы өлкө үчүн да маанилүү экенин айтат.
"Биз бул мыйзам долбоорлорун изилдеп чыгып, алар жарандык коомго, коммерциялык эмес уюмдарга жана коомдук ишмердүүлүккө тобокелчиликтерди жаратат деген жалпы пикирге келдик", — деди ал.
ЭИКтин жетекчисинин айтымында, ушул 30 жылдын ичинде өлкөбүздө байкалган көптөгөн терс көрүнүштөр жарандардын жана жалпы коомчулуктун кайдыгерлигинен улам болуп келген. Ошондуктан коомдук активдүүлүктү стимулдаштыруу жана колдоо абдан маанилүү. Ал эми бул мыйзам долбоорлору, тескерисинче, жарандык активдүүлүктү жана коомдук ишмердүүлүктү чектеп же демотивациялашы мүмкүн.
"Буга байланыштуу жарандардын мындай мүмкүнчүлүктөрүн чектөө мүмкүн эмес. Анын үстүнө алар Конституцияда каралган", – деген ЭИКтин жетекчиси бизнестин пикирин билдирип, коммерциялык эмес уюмдар тарабынан мүмкүн болуучу мыйзам бузууларга чара көрүү үчүн колдонулуп жаткан учурдагы мыйзамдар ансыз деле мамлекеттик органдарга жетиштүү ыйгарым укуктарды берип келгенин баса белгиледи.
Мамлекеттик органдар азыр бул ыйгарым укуктарды колдонуп жатышат. Андыктан бейөкмөт уюмдар үчүн кошумча аныктамаларды, чектөөлөрдү, отчеттуулукту, аудитти жана башка жүктөрдү жаратуунун кереги жок деп эсептейт бизнес-ассоциация.
"КЭУ мамлекет үчүн зарыл болгон функцияларды аткарат, өкмөттүн аларды аткарууга убактысы да жок. Алар окутуу, билим берүү, көндүмдөрдү жогорулатуу, татаал маселелерди калкка жөнөкөйлөштүрүлгөн форматта түшүндүрүү, коомдук талкууларды өткөрүү жана башка пайдалуу көп нерселерди жасап жатышат", – деп баса белгиледи Сыдыков.
Дүйнөлүк тажрыйбага таянсак, мамлекеттин өнүгүшү үчүн демократиялык институттар жана чечимдерди кабыл алуу процессине жарандардын активдүү катышуусу, өзүн өзү уюштуруусу талап кылынат. Бул функцияны башкалары менен бирге так ЖМКлар аткарышат.
Мындан тышкары, бизнес дагы медиага байланышкан мыйзам долбоору боюнча да кооптонуп турат.
"Бул мыйзам долбоору боюнча бир нече уюмдар тарабынан даярдалган корутундуга ылайык, сөз эркиндигин чектөө коркунучтары жана ЖМК менен интернет-ресурстардын кеңири спектри үчүн негизсиз кошумча милдеттенмелер жана жүктөр бар. Өлкөбүздө сөз эркиндигин мүмкүн болушунча сактоо жана чыңдоо зарыл, бул бизнес чөйрөсү үчүн да, жалпы коом үчүн да – өлкөбүздүн туруктуу өнүгүүсү үчүн абдан маанилүү", — деди ЭИКтин жетекчиси.
"Ошол эле учурда, биз 30 жылдын ичинде чет мамлекеттерге эбегейсиз жакшы адистер агылып кеткендигине күбө болдук, биз өлкөбүздө калган акылдуу жарандарыбызды алып калуу үчүн болгон күчүбүздү жумшашыбыз керек", – дейт Аскар Сыдыков.
Ошондой эле ал элди дос-душман деп, коммерциялык эмес жана коммерциялык, бейөкмөт жана мамлекеттик уюмдарга бөлүп, чет элдиктердин жана жергиликтүүлөрдүн катышуусу барларга кандайдыр бир жарлыктарды илип коюу болбойт деген пикирде. ЭИК бул сын-пикирлер эске алынып, парламент мыйзам долбоорунун азыркы редакциясынан баш тартат деп үмүттөнөт.