Кытай Кыргызстандан этти сатып алуу үчүн азыктын сапатын текшерип алууга өлкөнүн түштүк жана түндүк аймактарына эки лаборатория курат. Бул тууралуу "Торо" ЖЧКнын жетекчиси Эмил Мамбеткулов билдирди.

ИШКЕР MEDIA Мамбеткулов менен байланышып, Кытайга эт качан экспорттолуп баштай тургандыгын сурады. Эске салсак, минкаб август айында Синьцзян-Уйгур автономиялуу районунун Үрүмчү шаарында өткөн кыргыз-кытай бизнес форумунда 1 млрд доллардан ашуун суммадагы келишимдерге кол коюлганын жана анын ичинде КРдан "ТОРО" ЖЧК менен кытайлык Tianjin KuaiXianSong Vegetable Sales Co., Ltd компаниясынын ортосунда КРдан КЭРге эт экспорттоо жөнүндө макулдашуу болгонун билдирген болчу.

Мамбеткуловдун айтымында, Кытай Кыргызстанда лаборатория курууну көздөөдө.

"Кытайга эт азыр чыкпайт, алар Кыргызстанда түндүккө бир, түштүккө бир лаборатория салабыз деп жатышат, ошондон кийин гана чыгып баштайт. Курулушун болжолдуу ноябрь-декабрь айлары деп жатабыз", - деди ал.

Ошондой эле "Торо" ЖЧКнын жетекчиси убактылуу эт менен иштебей жатканын, ишканасында ремонт болуп жатканын жана Бельгиядан аудиттерди күтүп жатканын кошумчалады.

Буга чейинки мамлекеттик деңгээлдеги келишимдер деле токтоп турат

Үстүбүздөгү жылдын башында "Торо" компаниясы Венгрияга жана Бириккен Араб Эмираттарына эт экспорттоону пландаштырып жатканы буга чейин кабарланган болчу. Бирок тилекке каршы, көп өтпөй компания экспортко чыгалбай калганын билдирген.

Ата мекендик "Торо" ЖЧК муздатылган кой этин элүүдөн 100 тоннага чейин ай сайын БАЭге жеткирүү боюнча келишим түзгөнүн жана аны үч этап менен экспорттой турганын КР Экономика министрлиги да билдирген болчу.

Ал эми ушул жылдын февраль айында президент Садыр Жапаровдун Венгрияга болгон иш сапарынын алкагында аталган компания уй жана козу этин алып барышкан, жыйынтыгында, венгерлер эки айдан кийин этти сатып алууга келишим түзүү боюнча Кыргызстанга келишкени айтылган эле. Ошондой эле Венгрияга этти жумасына 20 тоннадан 40 тоннага чейин экспорттоо күтүлүп жаткан. Анда түзүлгөн келишимдерге карабай, эмне үчүн компания экспортко чыга албай жатканынын себебин сураган элек.

"Кошуна мамлекеттерде эттин баасы 450 сом, ал эми бизде 550 сом болуп жатат. Баадан Казакстан менен атаандаштыкка туруштук бере албаганыбыз үчүн биздикин алуудан баш тартышты. Венгерлердин эксперттери келип кетишти, бул жактан үч жерден бааны алып көрүштү. Кымбат экенин байкап, баа ордуна келгенге чейин келишимди токтотуп коюшту", — деген эле Мамбеткулов.

Буга чейин Кыргызстандын этинин экспортко чыкпай калганынын себебин чийки заттын жетишсиздиги деген маалыматтарды компаниянын жетекчиси четке каккан.

"Эт бар, баасы туура келбей жатат. Интервенция жасап, долларды 85тен ашырганга болбойт деп кармап жатабыз. Аларда акча эркин "плаваниеде" турат, доллардын баасы эркин базарда аныкталат. Экинчиден, бизде жемдин, чөптүн баасы кымбат болуп калды. Ар кандай факторлор көп. Азыр биз этти ички рынокко эле чыгарып жатабыз", — деген Мамбеткулов.

Эскерте кетсек, 2021-жылы "Торо" өндүрүшүн кеңейтүү үчүн USAIDдин "Атаандаштыкка жөндөмдүү ишкана" долбоорунун алкагында этти абдан тез тоңдуруп, анын даамын, сапатын жана сырткы көрүнүшүн сактап кала турган камера сатып алган. Ошондой эле ISO 22000 эл аралык азык-түлүк коопсуздугу сертификатын да алган эле.