Келе жаткан 2-3 жыл кургакчыл болоору күтүлүүдө – энергетика тармагындагы кризис болушу мүмкүн
Акыркы 2 жыл кургакчыл жылдардан болду жана келе жаткан 2-3 жыл да кургакчыл болоору күтүлүүдө. Андыктан, жакынкы жылдарда өлкөдө электр энергиясында тартыштык жаралмакчы. Бул тууралуу КРнын энергосектору тууралуу коомчулукту маалымат менен камсыз кылуу программасында айтылат.
Кыргызстан КМШ мамлекеттеринин ичинен гидроэнергетика потенциалы боюнча 3-орунда турат. Бүгүнкү күнгө өлкөдөгү гидроэнергетиканын жалпы 10% гана өздөштүрүлгөн. Нарын дарыясында эле 34 ГЭСтен турган дагы 8 каскадды курууга болот. Бул ГЭСтердин жалпы кубаты 6450 МВтты түзөт деп айтылат программада.
Анда берилген маалыматка ылайык, Кыргызстанда өндүрүлгөн электр энергиянын көпчүлүк бөлүгү гидроэлектрстанциялардан чыгат. Демек, өндүрүлгөн энергия толугу менен «жашыл» энергия болуп эсептелет. Бирок, мамлекеттин ГЭСтерден чыгарылган энергиядан гана көз каранды болушу, тескерисинче, кургакчыл жылдары көйгөйлүү маселеге айланат. Мисалга, акыркы 2 жыл кургакчыл жылдардан болду жана келе жаткан 2-3 жыл да кургакчыл болоору күтүлүүдө. Андыктан, жакынкы жылдарда өлкөдө электр энергиясында тартыштык жаралмакчы.
Эскерте кетсек, республикада электр энергиянын тартыштыгынан Кыргызстан коңшу өлкөлөрдөн карыз алууга аргасыз болууда. Келишимдерге ылайык, Казакстан 900 млн кВт/саат, Өзбекстан 750 млн кВт/саат электр энергиясын берет.
Энергетика министрлиги болсо учурда Токтогул суу сактагычындагы суунун деңгээли 11 млрд кубометрден ашканын билдирген болчу. Бул өткөн жылдын ушул мезгилине салыштырмалуу бир кыйла төмөн.
Ошол эле учурда суунун деңгээли жаз мезгилине салыштырмалуу жогорулаган. Министрликтин алдын-ала божомолуна ылайык, 1-октябрга карата бул көрсөткүч 13.2 млрд кубометрге чейин көтөрүлөт. Белгилей кетүүчү нерсе, Энергетика министрлигинин божомолу ишке ашса деле, суу сактагычтагы суунун көлөмү 2020-жылдын октябрь айына салыштырмалуу 2 млрд кубометрге аз болот.
Эмне үчүн энергетикада тартыштык жаралууда?
Бул көйгөйгө бир нече факторлор таасир этти. Акыркы жылдардагы кургакчылык, электр энергиясын керектөөнүн өсүүсү жана электр жабдууларынын эскилигинин жеткендиги энергетика секторунда тартыштыкка себеп болду деп айтылат КРнын энергосектору тууралуу коомчулукту маалымат менен камсыз кылуу программасында.
Коомчулуктун пикирин, азыркы убактагы экономикалык жагдайды, жана ошондой эле пандемияны эске алуу менен, калкка болгон тариф өзгөрүүсүз калган жана тоолуу аймактардын жашоочулары үчүн 1000 кВт/сааттык чектөө алынып салынган. Бирок, башка керектөөчүлөр үчүн өзгөрүүлөр киргизилгенин жогоруда аталган программада айтылат.
