Санарип сом - накталай жана нак эмес сомго барабар
2025-жылы КРнын Улуттук банкы санариптик валютанын укуктук статусун белгилөөгө багытталган стратегиялык демилге болгон "Санарип сом" долбоорун ишке ашырууну алдыга жылдырган. Бул тууралуу Улуттук банктын Санарип жана финансылык технологиялар бөлүмүнүн башчысы Айгул Бакесариева - Виртуалдык активдер жана блокчейн-технологияларды өнүктүрүү боюнча Улуттук кеңештин отурумунда билдирди. Анын айтымында Конституцияга ылайык, Улуттук банк санариптик сом платформасынын жалгыз эмитенти жана оператору болуп саналат. Андыктан Улуттук банк платформага ээлик кылат жана системаны чыгаруу/көзөмөлдөө үчүн жооптуу оператор катары иш алып барат.
“Санарип сом - жабык блокчейн тармагына негизделген, транзакцияларды каттоону жана ачыктыкты камсыз кылат. API интеграциялык шлюзу платформаны банктар, мамлекеттик кызматтар жана мобилдик тиркемелер сыяктуу тышкы системалар менен байланыштырат. Акылдуу келишимдер транзакцияларды автоматташтырат жана алардын ачыктыгын камсыз кылат. Ошондой эле санарип сом улуттук валютанын 3 формасына тең (нак, нак эмес эана санарип) барабар болот” – деп билдирди, Айгул Бакесариева.

Адистин айтымында, кийинки маанилүү кадам болуп долбоордун пилоттук ишке киргизилиши саналат. Биринчи этапта Улуттук банктын ички системалары менен интеграцияланган толук функционалдуу платформалык инфраструктура жайгаштырылат. Андан кийин санариптик сомду чыгаруу жана аны бөлүштүрүү жолго салынат. Ал эми үчүнчү этап - интернет байланышы төмөн же такыр жок болгондо төлөмдөрдү жана эсептешүүлөрдү жүргүзүү болуп саналат.
Үч этап тең ийгиликтүү пилоттук ишке киргизилгенден соң санарип сомду улуттук деңгээлде жайылтуу жана масштабдоо жүргүзүлөт.